Các gương mặt nhà khoa học Việt Nam tiêu biểu 2019

Thứ năm, 06/02/2020

Năm 2019, nhiều gương mặt nhà khoa học Việt Nam tiếp tục khẳng định và được cộng đồng khoa học quốc tế ghi nhận, vinh danh vì những đóng góp nổi bật trong lĩnh vực chuyên môn.

Ba nhà khoa học Việt Nam được vinh danh tầm thế giới

GS Nguyễn Thị Kim Thanh được trao giải thưởng dành cho nhà khoa học nữ nổi bật thế giới

Nguyễn Thị Kim Thanh, giáo sư gốc Việt đến từ ĐH College London vừa được trao giải thưởng Rosalind Franklin của Hội Khoa học Hoàng gia Anh vì những thành tích nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực vật liệu nano.

Đây là giải thưởng được trao cho các cá nhân có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học (STEM) và nhằm để khuyến khích vai trò của phụ nữ trong STEM.

Giải thưởng được đặt theo tên của nhà lý sinh học Rosalind Franklin, người đã có những đóng góp quan trọng trong việc phát hiện cấu trúc ADN. Giải thưởng này lần đầu tiên được trao vào năm 2003.

Với những thành tựu nghiên cứu và dự án có tầm ảnh hưởng lớn về ứng dụng vật liệu nano trong lĩnh vực y sinh, chăm sóc sức khoẻ, GS. Thanh đã được nhận Giải thưởng Rosalind Franklin năm 2019.

Giáo sư gốc Việt được trao giải thưởng dành cho nhà khoa học nữ nổi bật thế giới

GS. Thanh đã được nhận Giải thưởng Rosalind Franklin năm 2019.

Ngoài giải thưởng gồm huy chương bằng bạc, một khoản hỗ trợ dự án 40.000 bảng và món quà trị giá 1.000 nghìn bảng, GS. Thanh còn có vinh dự được trình bày bài giảng về "Vật liệu nano từ phòng thí nghiệm đến giường bệnh" trước giới khoa học hàng đầu của Anh.

GS. Thanh tốt nghiệp chuyên ngành Hóa học tại ĐH Quốc gia Hà Nội năm 1992. Thời gian sau, bà đi du học và bắt đầu sự nghiệp nghiên cứu quốc tế có uy tín tại Hà Lan, Mỹ và Anh. Từ năm 2013, bà đảm nhận vị trí giáo sư tại ĐH College London và dẫn đầu một nhóm thực hiện nghiên cứu liên ngành tiên tiến về thiết kế và tổng hợp vật liệu nano cho ứng dụng y sinh.

Giải thưởng Ramanujan lần đầu tiên trao cho một nhà khoa học Việt Nam - Giáo sư Phạm Hoàng Hiệp

Giáo sư Phạm Hoàng Hiệp, Viện Toán hoc - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam được Trung tâm quốc tế Vật lý lý thuyết (ICTP) trao Giải thưởng Ramanujan năm 2019.

Giải thưởng lấy tên nhà toán học thiên tài Srinivasan Ramanujan (1887-1920), một nhà toán học Ấn Độ tự học nhưng đã có những phát hiện rất quan trọng khi còn rất trẻ. Giải Ramanujan được tài trợ bởi Bộ Khoa học và Công nghệ Ấn Độ và Quỹ Abel của Viện Hàn lâm Khoa học và Nhân văn Na Uy với sự cộng tác của Liên đoàn Toán học quốc tế (IMU).

Giải thưởng Ramanujan được trao hàng năm cho một nhà toán học trẻ (dưới 45 tuổi) hoặc nhóm nhà khoa học trẻ có cống hiến cho công trình nhận giải ở các nước đang phát triển. Giải được trao lần đầu tiên năm 2005 cho Marcelo Viana, hiện nay là Viện trưởng Viện Toán lý thuyết và ứng dụng quốc gia nổi tiếng của Brazil (IMPA).

Đến năm 2019, đã có 15 nhà khoa học trẻ được nhận giải Ramanujan, gồm: Argentina có 3 nhà khoa học; Braxin: 3; China: 3; Gabon:1; India: 3; Mexico:1 và mới đây nhất là Việt Nam với Giáo sư Phạm Hoàng Hiệp. Giá trị của giải thưởng là 15.000 đô la Mỹ. Tác giả Giải thưởng Ramanujan được mời sang Trung tâm quốc tế Vật lý lý thuyết (ICTP) vào ngày 31 tháng 12 năm 2019 để nhận Giải thưởng.

Giải thưởng ghi nhận những đóng góp nổi bật của GS. Phạm Hoàng Hiệp trong lĩnh vực giải tích phức, đặc biệt trong lý thuyết đa thế vị mà ở đó anh đã có một kết quả nghiên cứu quan trọng về kỳ dị của hàm đa điều hòa dưới, phương trình Monge-Ampère phức và ngưỡng chính tắc với những ứng dụng quan trọng trong hình học đại số và hình học Kähler phức. Giải thưởng cũng ghi nhận những đóng góp của GS. Phạm Hoàng Hiệp trong sự phát triển Toán học ở Việt Nam.

Giáo sư Phạm Hoàng Hiệp tốt (trái).

Giáo sư Phạm Hoàng Hiệp tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 2004, bảo vệ luận án tiến sĩ tại Đại học Umea, Thụy Điển, năm 2008, bảo vệ luận án tiến sĩ khoa học tại Đại học Aix-Marseille, Pháp năm 2013, Phạm Hoàng Hiệp được phong chức danh PGS năm 2011 và GS năm 2017.

Anh bắt đầu công tác tại Đại học Sư phạm Hà Nội và sau đó chuyển về Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Anh đã công bố gần 40 bài báo trên các tạp chí toán học quốc tế, một quyển sách chuyên khảo và 2 quyển sách giáo trình giảng dạy đại học và sau đại học. Anh là nhà toán học Việt Nam ở trong nước đầu tiên có bài đăng trên tạp chí Acta Mathematica, một trong những tạp chí toán học hàng đầu của thế giới. Giáo sư Phạm Hoàng Hiệp cũng là nhà khoa học trẻ nhất được nhà nước phong tặng Giáo sư vào năm 2017.

GS. Phạm Hoàng Hiệp đã được tặng nhiều danh hiệu và giải thưởng: Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2011, Giải nhất giải thưởng khoa học và công nghệ trường Đại học Sư phạm Hà Nội năm 2013, Giải thưởng Viện Toán học năm 2013, Giải thưởng Tạ Quang Bửu dành cho nhà khoa học trẻ năm 2015, Thành viên trẻ của Viện Hàn lâm Khoa học Thế giới (TWAS) giai đoạn 2016 - 2020.

Giáo sư Dương Quang Trung đoạt giải công trình nghiên cứu xuất sắc nhất tại hội nghị viễn thông hàng đầu thế giới

Giáo sư Dương Quang Trung - trường ĐH Queen’s Belfast (Anh quốc) vinh dự được trao giải thưởng công trình nghiên cứu khoa học xuất sắc nhất (Best Paper Award) về sử dụng “trí tuệ nhân tạo và tối ưu theo thời gian thực cho mạng 5G” tại hội nghị Ieee Globecom 2019 tại Hawaii, Mỹ - vốn là hội nghị lâu đời và uy tín hàng đầu thế giới của ngành Viễn thông.

Được biết, hội nghị Globecom (có lịch sử trên 60 năm của ngành viễn thông và hầu như chỉ tổ chức tại Mỹ trong suốt lịch sử của hội nghị) là hội nghị lâu đời nhất và lớn nhất của ngành Viễn thông. Mỗi năm luôn có đến khoảng 3.000 công trình nộp và chỉ có khoảng 30% bài được chấp nhận đăng để trình bày tại hội nghị.

Năm nay trong tổng số trên 800 bài báo được chấp nhận đăng trong kỉ yếu của hội nghị, chỉ có 15 bài được chọn làm Best Paper Award. GS Trung và các cộng sự đã vinh dự được trao giải cho bài báo sử dụng trí tuệ nhân tạo và tối ưu theo thời gian thực cho mạng 5G.

GS. Dương Quang Trung (trái) trong lần được trường Đại học Queen’s, Anh vinh danh vì nghiên cứu đổi mới sáng tạo năm 2018.

GS Dương Quang Trung (sinh năm 1979 tại đô thị cổ Hội An) hiện đang giảng dạy và nghiên cứu tại Trường ĐH Queen’s University Belfast (1 trong 24 trường ĐH hàng đầu của Vương quốc Anh).

Riêng ngành Viễn thông, trường Queen’s được xếp hạng 28 trên thế giới, thứ 2 ở Vương Quốc Anh và thứ 5 ở Châu Âu (theo bảng xếp hạng của Thượng Hải, Shanghai Ranking).

Đây cũng là lần thứ 2 GS Trung được nhận giải thưởng Best Paper Award tại hội nghị Globecom, lần đầu tiên là tại Globecom 2016 tổ chức tại Washington DC, Mỹ.

GS Trung cũng là tác giả chính và đồng tác giả của hơn 340 công trình nghiên cứu khoa học được đăng trên các tạp chí chuyên ngành và hội nghị quốc tế (trong đó có hơn 200 công trình thuộc tạp chí danh mục ISI). Sau 5 năm tại trường Queen’s, GS Trung là chủ nhiệm và đồng chủ nhiệm đề tài lên đến hơn 5 triệu USD từ các tổ chức ở Anh Quốc.

GS Trung xuất sắc nhận được rất nhiều giải thưởng trong vòng 5 năm qua: Giải thưởng fellowship của Hội khoa học Hoàng gia Anh Quốc từ năm 2016 đến năm 2021 (cả Vương quốc Anh chỉ có 8 người). Giải thưởng Newton Prize 2017 danh giá của Chính phủ Anh.

Mới đây nhất, nhờ những thành tích vượt trội về nghiên cứu khoa học có sức ảnh hưởng tới xã hội và cộng đồng, GS Trung tiếp tục được trường Queens vinh danh là nhà khoa học có công trình nghiên cứu mang tính đột phá sáng tạo trong năm 2018. Năm 2016, GS cũng đã được trường Queen's trao tặng giải thưởng Nhà khoa học trẻ xuất sắc nhất năm.

Thành tích nổi bật của các nhà khoa học trẻ

Top 100.000 nhà khoa học hàng đầu thế giới: Trần Xuân Bách

Tháng 9/2019, tạp chí PLoS Biology mới công bố một danh sách 100.000 nhà khoa học hàng đầu trên thế giới được xếp vào nhóm được trích dẫn nhiều nhất. Trong danh sách này có 3 nhà khoa học Việt Nam. Một gương mặt tuổi Tý xuất hiện trong danh sách này là PGS Trần Xuân Bách (Đại học Y Hà Nội) - chuyên gia nghiên cứu về y tế cộng đồng.

Nhóm tác giả đã dùng cơ sở dữ liệu của Scopus từ 1960 đến 2017 của gần 7 triệu nhà khoa học và lọc ra tốp 100.000 người có ảnh hưởng, tương đương khoảng 1,4%.

PGS. TS Trần Xuân Bách thứ hai (từ trái sang)

PGS. TS Trần Xuân Bách xếp thứ 28.129 trong danh sách này. Anh là giảng viên của Viện Đào tạo Y học dự phòng và Y tế công cộng, Đại học Y Hà Nội. Anh là phó giáo sư trẻ tuổi nhất nước của Đại học Y Hà Nội năm 32 tuổi (năm 2016) và trở thành giáo sư của đại học y khoa danh tiếng John Hopkins của Mỹ khi chỉ mới 35 tuổi (năm 2019).

PSG.TS Trần Xuân Bách là người đầu tiên công bố quốc tế các đánh giá mang tính khoa học về tác động của việc lạm dụng sử dụng internet và mạng xã hội với sức khỏe thể chất, tâm thần và hành vi nguy cơ của thanh thiếu niên Việt Nam.

Anh có số lượng nghiên cứu khoa học lớn: 30 bài báo khoa học (17 bài tác giả chính) đã đăng trên các tạp chí SSCI, 33 bài báo khoa học (01 bài là tác giả, 06 bài tác giả chính) đã đăng trên các tạp chí SCI, 25 bài báo khoa học (01 bài là tác giả, 14 bài tác giả chính) đã đăng trên các tạp chí SCIE...

Năm 2009, Trần Xuân Bách học tiến sĩ tại Đại học Alberta (Canada), chuyên ngành Kinh tế Y tế và Chính sách Y tế. Với số điểm trung bình 4.0/4.0, nghiên cứu sinh người Việt Nam mang về tấm bằng loại ưu, giành giải thưởng cho báo cáo nghiên cứu tiến sĩ xuất sắc nhất tại Hội nghị Khoa học Y tế công cộng INSIGHT, Đại học Alberta. Sau đó, anh tiếp tục học sau tiến sĩ tại đại học hàng đầu thế giới về Y tế công cộng - Johns Hopkins (Mỹ).

Viện Đại học Johns Hopkins giới thiệu rằng anh Trần Xuân Bách có nhiều kinh nghiệm trong việc tư vấn cho các cơ quan của Liên Hợp Quốc, các tổ chức quốc tế và chính phủ về các vấn đề phát triển và y tế toàn cầu ở Đông Nam Á.

Năm 2015, Trần Xuân Bách được Trung tâm nghiên cứu AIDS, Đại học Johns Hopkins (Mỹ) trao giải thưởng Nghiên cứu quốc tế về lâm sàng và dự phòng. Anh sau đó trở thành phó giáo sư dự khuyết (Assistant Professor). Trước đó năm 2014, anh được chọn là lãnh đạo trẻ về Y tế khu vực châu Á của Hội đồng các Viện Hàn lâm quốc tế (IAP); tham gia giảng dạy chương trình lãnh đạo trẻ về y tế thế giới của Viện Hàn lâm Y học New York và Hội đồng các Viện hàn lâm quốc tế, chủ trì phiên họp về Lãnh đạo Y tế công cộng tương lai tại Hội nghị thượng đỉnh Y tế thế giới tại Berlin (Đức) năm 2015.

Nhà sáng chế tài năng dưới 35 tuổi: Nguyễn Đức Thành

Tạp chí MIT Technology Review của Viện công nghệ Massachusetts danh tiếng vừa thông báo danh sách 10 Nhà sáng tạo trẻ dưới 35 tuổi (Innovators Under 35) năm 2019 theo từng khu vực.

Tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, danh sách này đã được lựa chọn từ hồ sơ của gần 200 ứng viên là các nhà nghiên cứu, nhà sáng tạo và doanh nhân tài năng từ nhiều quốc gia và khu vực, bao gồm Úc, New Zealand, Hong Kong, Campuchia, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan, Đài Loan và Việt Nam.

PGS.TS Nguyễn Đức Thành (sinh năm 1984), hiện đứng đầu một nhóm nghiên cứu về công nghệ y sinh và vật liệu y sinh của Đại học Connecticut (USA) là một trong 2 đại diện của Việt Nam trong danh sách này.
Tháng 9.2017, TS Nguyễn Đức Thành và các cộng sự đã công bố thành công kết quả nghiên cứu công nghệ này, sử dụng trong vắc xin cho trẻ. Công trình được đăng trên tạp chí Sience của Mỹ, một tạp chí khoa học hàng đầu thế giới, khiến cho các nhà khoa học Mỹ và các nước khác xôn xao.

Có khoảng 50 hãng tin trên khắp thế giới, trong đó có BBC, Fox… viết về công trình này như một sáng chế cực kỳ mới mẻ góp phần làm thay đổi y học thế giới. TS Thành đã dùng vật liệu chỉ tự tiêu trong y học để làm ra vỏ bọc vắc xin lại, kiểm soát thời gian tự tiêu của vỏ bọc để thuốc có thể nhả ra trong một thời điểm thích hợp cụ thể.

Công nghệ này giúp tất cả các loại vắc xin được lưu giữ trong một viên nang siêu nhỏ và chỉ cần một lần tiêm chích, không cần lặp lại nhiều lần như cách làm trước đây.

PGS. TS Nguyễn Đức Thành.

Bên cạnh sáng chế trên, TS Nguyễn Đức Thành còn tập trung vào việc phát triển thiết bị đo và kiểm soát những áp lực tại những bộ phận bị thương bên trong cơ thể con người, cũng từ vật liệu chỉ tự tiêu
Với những đóng góp của mình, anh đã được nhận nhiều giải thưởng danh giá, trong đó có Giải thưởng dành cho nhà sáng chế trẻ tiên phong của Viện Y học quốc gia Hoa Kỳ (NIH Trailblazer Award for Young and Early Investigator 2017), Giải thưởng dành cho 1 trong 18 kỹ sư chế tạo trẻ xuất sắc nhất trên thế giới do Hiệp hội các nhà sản xuất Hoa Kỳ (SME) trao tặng năm 2018 (2018 SME Outstanding Young Manufacturing Engineer Award).

Tiến sĩ tuổi 34 với 5 bằng sáng chế: Vòng Bính Long

Đầu năm 2019, Hội đồng xét tặng giải thưởng Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2018 của Trung ương Đoàn công bố kết quả bầu chọn 10 gương mặt đoạt giải. Trong danh sách này, TS Vòng Bính Long (sinh năm 1984) - Giảng viên Khoa Sinh học - Công nghệ sinh học Trường ĐH Khoa học Tự nhiên ĐHQG-HCM được bầu chọn là một trong 10 Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2018 ở lĩnh vực nghiên cứu khoa học - sáng tạo.

Theo Hội đồng xét tặng giải thưởng Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2018 TS Vòng Bính Long là gương mặt tiêu biểu có nhiều thành quả nghiên cứu ở lĩnh vực về vật liệu nano - polymer có hoạt tính sinh học để điều trị các bệnh viêm nhiễm, bệnh ung thư.

TS Vòng Bính Long (giữa).

TS Vòng Bính Long là tác giả của 18 bài báo khoa học đã công bố trên các tạp chí quốc tế, trong đó 15 bài thuộc danh mục Q1 và là tác giả của năm bằng sáng chế và hai chương sách tham khảo.

Trong đó phải kể đến hai hướng nghiên cứu chính của anh được công bố trên những tạp chí uy tín là “Phát triển liệu pháp thuốc nano dùng để trị bệnh viêm và ung thư đại tràng” đăng trên tạp chí Gastroenterology năm 2012 và Biomaterials năm 2015 và “Gel có khả năng làm tăng sinh mạch máu tại những vùng mô bị thiếu máu trong điều trị bệnh tim mạch” được công bố năm 2018 trên tạp chí Biomaterials…

TS Vòng Bính Long lấy bằng tiến sĩ ngành Vật liệu sinh học (Đại học Tsukuba - Nhật Bản) năm 31 tuổi. Ngoài giải thưởng Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu, năm 2018, anh được Trung ương Đoàn bình chọn là đại biểu tiêu biểu của Đại hội Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác và giải thưởng Quả cầu vàng.

Tiến sĩ Vòng Bính Long cho biết anh "bị cuốn hút khi có cơ hội tiếp cận lĩnh vực công nghệ Nano dùng trong Y học". Thế nên trong suốt những năm tháng ở Nhật Bản đến hiện tại, anh nghiên cứu về vật liệu nano - polymer có hoạt tính sinh học để điều trị các bệnh viêm nhiễm, và cả bệnh ung thư.

Có nhiều thành quả nghiên cứu mà tiến sĩ Long đã đạt được ở lĩnh vực này, trong đó phải kể đến hai hướng nghiên cứu chính của anh được công bố trên những tạp chí uy tín là "Phát triển liệu pháp thuốc nano dùng để trị bệnh viêm và ung thư đại tràng" đăng trên tạp chí Gastroenterology năm 2012 và Biomaterials năm 2015; "Gel có khả năng làm tăng sinh mạch máu tại những vùng mô bị thiếu máu trong điều trị bệnh tim mạch" được công bố năm 2018 trên tạp chí Biomaterials.

Nhật Anh tổng hợp (theo dantri.com.vn)

Tags