Cổng thông tin điện tử Tài năng trẻ quốc gia

Để hiện thực hóa những chủ trương đó, nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, thúc đẩy các hoạt động khoa học, công nghệ trong thanh niên, ngày 30/5/1994, Ban Thường vụ Trung ương Đoàn ban hành Quyết định số 167 QĐ/TWĐTN về việc thành lập Trung tâm Phát triển Khoa học và Công nghệ của Thanh niên trên cơ sở tổ chức lại Trung tâm Sáng tạo trẻ và bộ phận quản lý khoa học của Trung ương Đoàn. Ngày 26/12/2000, Ban Bí thư Trung ương Đoàn ban hành Quyết định số 1052 QĐ/TƯĐTN về việc tổ chức lại Trung tâm Phát triển Khoa học và Công nghệ Thanh niên và Trung tâm Hỗ trợ tài năng trẻ thành Trung tâm Phát triển Khoa học, Công nghệ và Tài năng trẻ (Tên tiếng Anh: Center for Vietnam Young Talents, Science and Technology - CYTAST). CYTAST được ra đời mang theo nhiều kỳ vọng nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức khó khăn.

Các thế hệ cán bộ, viên chức, người lao động Trung tâm các thời kỳ chụp ảnh lưu niệm cùng Ban Bí thư Trung ương Đoàn và các khách mời dịp Kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập Trung tâm

1. Giai đoạn mới thành lập (1994 – 2002)

Trung tâm là đơn vị sự nghiệp khoa học trực thuộc Trung ương Đoàn với các chức năng, nhiệm vụ chủ yếu: (1) Triển khai các mô hình hoạt động khoa học công nghệ, các hình thức hỗ trợ tài năng trẻ; phổ biến kiến thức, dịch vụ khoa học kỹ thuật cho thanh niên; (2) Tổ chức, quản lý công tác nghiên cứu khoa học và các hoạt động chuyển giao tiến bộ khoa học, công nghệ trong hệ thống Đoàn; (3) Thông tin, tư vấn, bồi dưỡng nâng cao kiến thức về khoa học, công nghệ cho các bộ Đoàn và đoàn viên, thanh niên; (4) Thông qua các hoạt động Đoàn, Hội, Đội phát hiện và phối hợp với các ngành, cơ quan hữu quan và các địa phương tham gia bồi dưỡng, chăm sóc tài năng trẻ trên các lĩnh vực; (5) Tổ chức khai thác tiếp nhận và triển khai các chương trình, dự án hợp tác, đầu tư, phát triển trong lĩnh vực hoạt động nghiên cứu khoa học, công nghệ thông tin, các hoạt động sáng tạo và hỗ trợ tài năng trẻ Việt Nam; (6) Tổ chức quản lý, sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất của Trung tâm. Đây là quãng thời gian, CYTAST đã tham mưu với Ban Bí thư Trung ương Đoàn triển khai một số sân chơi, sự kiện khoa học công nghệ có tính tiên phong, tiêu biểu như: Hội thi Tin học trẻ không chuyên toàn quốc (năm 1994), Phần thưởng Nữ sinh tiêu biểu trong lĩnh vực công nghệ thông tin (năm 1999, tiền thân của Giải thưởng Nữ sinh KHCN Việt Nam) các hoạt động hỗ trợ thanh niên tiếp cận khoa học công nghệ.

2. Giai đoạn 2003 – 2016

Trong giai đoạn đất nước đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập kinh tế quốc tế, thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước và chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương Đoàn, CYTAST phát huy vai trò trong tham mưu các chương trình, hoạt động thể hiện Đoàn Thanh niên luôn đi đầu trong hoạt động phát triển khoa học công nghệ cho đoàn viên, thanh niên và phát huy tài năng trẻ quốc gia, chuẩn bị đội ngũ nhân tài để góp phần đảm bảo thành công của đất nước trong thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập kinh tế quốc tế. Đến tháng 9/2008, nhiệm vụ Thường trực Hội đồng Khoa học cơ quan được Ban Bí thư Trung ương Đoàn điều chuyển và giao cho Viện Nghiên cứu Thanh niên và phê duyệt Quy chế tổ chức và hoạt động mới của CYTAST, theo đó 2 lĩnh vực hoạt động trọng tâm là khoa học, công nghệ và công tác tài năng trẻ. Về hoạt động KHCN, tập trung khích lệ sự say mê KHCN trong thanh thiếu niên và hỗ trợ tạo dựng mô hình triển khai, ứng dụng KHCN vào cuộc sống; trong đó chú trọng các khóa đào tạo tập huấn kiến thức KHCN và hỗ trợ thanh niên xây dựng các mô hình phát triển kinh tế dựa trên KHCN. Về công tác tài năng trẻ, tập trung triển khai các hoạt động có chiến lược, có hệ thống và tầm ảnh hưởng quốc gia, xã hội hoá các hoạt động, huy động sự quan tâm, góp sức của toàn xã hội đến hoạt động bồi dưỡng, phát huy nhân tài cho đất nước. CYTAST đã tham mưu, đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu tài năng trẻ quốc gia. Đây cũng là thời điểm ra đời Giải thưởng Khoa học công nghệ Quả Cầu Vàng (năm 2003), Hội thi Tin học khối cán bộ, công chức trẻ toàn quốc (năm 2013).

3. Giai đoạn từ năm 2017 đến nay

CYTAST thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. Trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh công cuộc chuyển đổi số và tận dụng những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trung tâm chú trọng đổi mới phương thức hoạt động, áp dụng nhiều cách tiếp cận mới mẻ, thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ và xây dựng các mô hình phát triển kỹ năng hiệu quả cho thanh thiếu niên. Đặc biệt, CYTAST tăng cường phối hợp với các đối tác doanh nghiệp, trường học và các cơ quan tổ chức liên quan để mở rộng mạng lưới hoạt động và nâng cao hiệu quả đào tạo. Đồng thời cập nhật những xu hướng mới nhất của khoa học công nghệ và thị trường lao động, góp phần tạo dựng môi trường giáo dục và phát triển toàn diện cho thanh thiếu nhi, giúp đoàn viên, thanh niên phát huy tối đa tiềm năng của bản thân và trở thành những công dân có ích cho xã hội. Đây cũng là thời điểm nở rộ các hoạt động đổi mới, sáng tạo nhằm phát triển khoa học công nghệ, chăm lo, bồi dưỡng, phát huy tài năng trẻ do CYTAST tham mưu, tổ chức; tiêu biểu như: Ngày hội Sáng tạo – Công nghệ, Cuộc thi lập trình Oraichain Hackathon, Cuộc thi Sáng tạo Robotics, Cuộc thi Vô địch tin học văn phòng thế giới, Cuộc thi Vô địch thiết kế đồ họa thế giới ACP, Khóa hướng dẫn phương pháp nghiên cứu khoa học KEY OF RMIS, Khóa hướng dẫn kỹ năng Kiến tạo tương lai, Trại hè khoa học Giải mã thiên nhiên, Trại hè Sáng tạo công nghệ, Chương trình Café cùng tài năng trẻ,…

4. Một số dấu ấn nổi bật của CYTAST trong 30 năm qua

Hội thi Tin học trẻ toàn quốc: Với sự tham mưu của CYTAST, Trung ương Đoàn đã chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Thông tin và Truyền thông và Hội Tin học Việt Nam tổ chức Hội thi từ năm 1995. Hội thi là sân chơi có quy mô lớn nhất và lâu năm nhất trong lĩnh vực công nghệ thông tin cho học sinh Việt Nam. 30 năm qua, Hội thi đã thu hút hàng triệu thí sinh tham gia từ các vòng cơ sở tới Vòng Chung kết toàn quốc. Hội thi luôn luôn đổi mới nội dung, hình thức; thể hiện tính liên tục, chặt chẽ, khoa học, công khai, minh bạch trong tổ chức. Nội dung được cải tiến theo hướng giảm lý thuyết, tăng cường kỹ năng lập trình và tư duy sáng tạo cho học sinh. Qua Hội thi, các tài năng tin học trẻ đã được phát hiện, đồng thời phát triển phong trào học tập, làm chủ công nghệ thông tin trong thanh thiếu nhi cả nước; góp phần phát triển đội ngũ nhân lực chất lượng cao phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Năm 2024, kỷ niệm 30 tổ chức, Hội thi đã đạt kỷ lục số lượng với gần 120.000 thí sinh tham gia vòng thi cấp cơ sở; 1871 thí sinh được lựa chọn tham gia vòng khu vực. Hội thi đã trở thành sân chơi uy tín hàng đầu về công nghệ thông tin dành cho thanh thiếu nhi Việt Nam.
 

Hội thi Tin học khối cán bộ, công chức trẻ toàn quốc: Được tổ chức từ năm 2013 nhằm thúc đẩy ứng dụng có hiệu quả công nghệ thông tin và nâng cao chất lượng công việc của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trẻ, góp phần thực hiện tốt chủ trương của Đảng, Nhà nước về cải cách hành chính, chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ số; đồng thời hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức trẻ được chuẩn hóa và đạt chứng chỉ kỹ năng tin học văn phòng theo chuẩn quốc tế. Trải qua 8 lần tổ chức Hội thi, đã có hàng ngàn thí sinh là các cán bộ, công chức, viên chức trên khắp các tỉnh thành, cơ quan trong cả nước tham dự; góp phần tích cực vào việc xây dựng đội ngũ cán bộ công chức có phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.









Giải thưởng Khoa hoa Công nghệ Quả Cầu Vàng: Giải thưởng Khoa học, Công nghệ Quả Cầu Vàng do Trung ương Đoàn (với sự tham mưu, tổ chức của CYTAST) chủ trì phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ bắt đầu triển khai từ năm 2003 với tên gọi ban đầu là Giải thưởng Khoa học kỹ thuật thanh niên mang tên Quả Cầu Vàng. Giải thưởng nhằm tôn vinh các tài năng trẻ có thành tích xuất sắc trong lĩnh vực khoa học công nghệ; đồng thời lan tỏa tinh thần sáng tạo, đam mê khoa học và khát khao cống hiến trong thanh thiếu niên Việt Nam. Trải qua chặng đường 20 năm hình thành, phát triển và lan tỏa, đã có 204 cá nhân được trao Giải thưởng khoa học công nghệ Quả Cầu Vàng, là các cá nhân có thành tích xuất sắc tiêu biểu trong học tập, nghiên cứu, công tác với nhiều công trình, sản phẩm có giá trị khoa học cao, ứng dụng thực tiễn giải quyết những vấn đề cấp bách của đời sống xã hội và những vấn đề khoa học thế giới đặt ra.



















Giải thưởng Nữ sinh Khoa học, công nghệ Việt Nam: tiền thân là Phần thưởng dành cho nữ sinh viên tiêu biểu trong lĩnh vực công nghệ thông tin (giai đoạn 1997 - 2010), Phần thưởng Nữ sinh viên tiêu biểu trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật (giai đoạn 2011 - 2017) và Phần thưởng Nữ sinh viên tiêu biểu trong lĩnh vực khoa học công nghệ (giai đoạn 2018 - 2021) được tổ chức thường niên nhằm tuyên dương những nữ sinh viên có thành tích học tập, nghiên cứu xuất sắc trong một số lĩnh vực khoa học công nghệ đặc thù, góp phần đào tạo nguồn cán bộ khoa học công nghệ nữ có chất lượng tham gia phát triển đất nước. Qua hơn 25 năm triển khai đến nay, đã có 719 nữ sinh xuất sắc được nhận phần thưởng.



















Đại hội Tài năng trẻ: Được tổ chức 5 năm một lần. Đến nay đã diễn ra 03 kỳ Đại hội Tài năng trẻ Việt Nam, lần lượt vào các năm 2009, 2015 và 2020. Đại hội nhằm đánh giá công tác tài năng trẻ, tuyên dương các tài năng trẻ có thành tích đặc biệt xuất sắc và tổ chức các diễn đàn để các tài năng trẻ đóng góp, thảo luận, hiến kế phát triển đất nước và đề xuất các giải pháp chăm lo, phát triển tài năng trẻ Việt Nam trong từng giai đoạn. Từ kết quả của các kỳ Đại hội Tài năng trẻ, CYTAST đã tham mưu Ban Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trình Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1314/QĐ-TTg ngày 01/11/2022 phê duyệt Đề án “Phát hiện, bồi dưỡng và phát huy tài năng trẻ Việt Nam giai đoạn 2022-2030”. Trên cơ sở đó, Trung tâm tiếp tục tham mưu Kế hoạch triển khai Đề án của Ban Thường vụ Trung ương Đoàn và tổ chức thực hiện.















Hoạt động chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật: Hằng năm, công tác xây dựng mô hình ứng dụng KHCN hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp được Trung ương Đoàn triển khai văn bản tới các tỉnh, thành Đoàn; các Tổng đội Thanh niên xung phong; làng thanh niên lập nghiệp trên cả nước. Hàng trăm mô hình ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất, phát triển kinh tế mang lại hiệu quả kinh tế cao đã được hỗ trợ triển khai. Đồng thời, để giúp đoàn viên, thanh niên, đặc biệt là thanh niên nông thôn, thanh niên dân tộc, vùng sâu, vùng xa tiếp cận khoa học công nghệ, CYTAST đã phối hợp với các tỉnh, thành Đoàn tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Nội dung tập huấn liên tục được cập nhật, bám sát tình hình thực tế, nhu cầu của học viên thông qua phiếu khảo sát gửi tới từng địa phương.











Các hoạt động khác: Những năm gần đây, CYTAST đã đổi mới phương thức hoạt động, tiếp cận nhiều cách làm mới, xây dựng các mô hình phát triển kỹ năng cho thanh thiếu nhi; tổ chức nhiều chương trình đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng như: (1) Trại hè khoa học “Giải mã thiên nhiên” nhằm giáo dục kỹ năng sống, bồi đắp tình yêu thiên nhiên, nâng cao ý thức trách nhiệm trong bảo vệ môi trường sống, chống biến đổi khí hậu; (2) Trại hè Sáng tạo công nghệ; (3) Khóa học Hướng dẫn kỹ năng nghiên cứu khoa học được tổ chức hàng năm cho hàng nghìn sinh viên đam mê nghiên cứu; (4) Khóa học kỹ năng mềm "Kiến tạo tương lai" nhằm cung cấp những kỹ năng cần thiết để sinh viên chuẩn bị hành cần thiết cho lập nghiệp, khởi nghiệp…; (5) Ngày hội Sáng tạo – Công nghệ; (6) Cuộc thi lập trình chuỗi khối Oraichain Hackathon; (7) Cuộc thi Sáng tạo Robotics toàn quốc; (8) Cuộc thi Vô địch tin học văn phòng thế giới; (9) Cuộc thi Vô địch thiết kế đồ họa thế giới ACP,… không chỉ góp phần tạo thêm nhiều sân chơi bổ ích, lý thú cho học sinh, sinh viên mà còn tham gia phát triển nguồn nhân lực KHCN cho nước nhà.























Cùng với sự quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện của Ban Bí thư Trung ương Đoàn, sự phối hợp của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, những kết quả đáng khích lệ trong 30 năm qua của Trung tâm Phát triển Khoa học, Công nghệ và Tài năng trẻ được tạo nên bởi những nỗ lực không ngừng nghỉ của tập thể cán bộ, viên chức, người lao động. Chính sự nhiệt huyết, trách nhiệm, đổi mới, sáng tạo không ngừng nghỉ của các thế hệ đi trước đã trở thành động lực, niềm cảm hứng cho thế hệ cán bộ hôm nay tiếp tục nỗ lực để tạo ra sự đột phá, chuyển mình phát triển của Trung tâm trong tương lai.

Ban Biên tập