Nên chọn nghề nào để khởi nghiệp và 4 ý tưởng khởi nghiệp độc đáo của startup Việt

Tài năng trẻ

Mạng lưới Tài năng trẻ Việt Nam toàn cầu

Nên chọn nghề nào để khởi nghiệp và 4 ý tưởng khởi nghiệp độc đáo của startup Việt

Thứ tư, 24/05/2017

Startup là gì? Thế nào là khởi nghiệp kinh doanh? Đó có phải là phong trào kinh doanh nổi lên được định nghĩa bằng thu nhập và độ bao phủ của Nguyễn Hà Đông qua Angry bird, Trần Nguyễn Lê Văn với Vexere hay Đặng Hoàng Minh sáng lập ra Foody?

Starup là gì? Thế nào là khởi nghiệp kinh doanh? Đó có phải là phong trào kinh doanh nổi lên được định nghĩa bằng thu nhập và độ bao phủ của Nguyễn Hà Đông qua Angry bird, Trần Nguyễn Lê Văn với Vexere hay Đặng Hoàng Minh sáng lập ra Foody?

Chị Đoàn Ngọc Minh Thùy (tốt nghiệp ĐH Khoa học Tự nhiên) nghiên cứu phát triển các dòng tinh dầu, xà bông từ phụ phẩm nông nghiệp (quýt, tràm, sen, bưởi) ở Đồng Tháp

Không nên đi theo phong trào

Startup không có nghĩa là làm chủ theo quan niệm của nhiều người, nhưng khi dịch sang tiếng Việt là “khởi nghiệp” đã gây hiểu nhầm thành loại hình kinh doanh mà người sáng lập được làm ông chủ. Ông Nguyễn Mạnh Dũng – trưởng đại diện kiêm giám đốc Quỹ đầu tư CyberAgent Ventures (Nhật Bản) tại Việt Nam và Thái Lan – đã chỉ ra tính chất của startup thật sự: mạo hiểm, khả năng mở rộng quy mô và tốc độ tăng trưởng nhanh.

“Startup (tạm dịch khởi nghiệp) là mong muốn trở thành chủ doanh nghiệp nhưng phải cung cấp các sản phẩm và dịch vụ mà thị trường có nhu cầu lớn. Startup có khả năng mở rộng quy mô. Nếu chỉ dừng lại quy mô vừa và nhỏ thì gọi là chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc kinh doanh cá thể” – ông Dũng giải thích.

Ông Dũng khuyên: “Chọn startup hay kinh doanh cá thể là tuỳ theo tầm nhìn, giấc mơ và khả năng thực hiện của mỗi người. Hãy sống theo ước mơ và phát huy thế mạnh của mình. Không nên đi theo phong trào. Nếu xác định sẽ khởi nghiệp, càng không nên chạy theo xu thế”.Làm theo nhu cầu thị trường (hiểu nhu cầu và độ lớn của thị trường); hiểu mình (lợi thế cạnh tranh của sản phẩm, dịch vụ, đội ngũ nhân viên); hiểu đối thủ (đã có ai làm cùng lĩnh vực chưa, có sản phẩm thay thế không, nếu có người làm rồi mà thất bại thì vì sao…). Là nhà đầu tư cho một số startup như Foody, Tiki, Nhaccuatui, Vatgia, Vexere, ông Dũng cho biết thêm: “Các quỹ thật sự chỉ đầu tư vào các công ty có khả năng tăng trưởng nhanh (còn gọi là Công ty ventures – nghĩa gốc là dự án mạo hiểm).

Trong đó, lĩnh vực mà nhiều nhà đầu tư nước ngoài quan tâm ở Việt Nam là sử dụng công nghệ thông tin, Internet, mobile để làm nền tảng của khởi nghiệp (hay còn gọi là lĩnh vực ICTs). Ở nước ngoài, các công ty khởi nghiệp trải sang lĩnh vực năng lượng sạch, công nghệ sinh học và nhiều lĩnh vực công nghệ khác”.

Đổi mới sáng tạo – Innovation

Máy lọc không khí trong nhà của nhóm SV ĐH Việt Đức tham gia triển lãm khởi nghiệp, hạng mục Social Innovation Camp 2016

Ở góc độ startup, anh Huỳnh Công Thắng (tốt nghiệp ngành ngoại thương, Trường ĐH Kinh tế TP.HCM) đã và đang vận hành hơn năm dự án khởi nghiệp cũng như doanh nghiệp vừa và nhỏ cho biết: “Mọi nghề đều có thể khởi nghiệp được. Nhưng đó chỉ là điều kiện cần.

Để khởi nghiệp, người sáng lập và vận hành nhóm khởi nghiệp phải chuẩn bị nhiều yếu tố cần thiết: bản thân, nguồn lực xung quanh (nhân sự, tài chính) và quan trọng nhất là giải pháp, ý tưởng startup”.

Có thể hiểu, startup thật sự đi tìm lợi nhuận từ việc giải quyết một số vấn đề trong xã hội. Có thể kể đến các ứng dụng gọi điện, trò chuyện qua video miễn phí; ứng dụng kết nối trực tiếp tài xế ô tô, xe máy với người có nhu cầu đi lại; những kênh nghe nhạc, xem phim, chơi game miễn phí; cung cấp giải pháp, mô hình về thực phẩm sạch…

Tóm lại, là những nhu cầu của xã hội mà phương thức truyền thống chưa đáp ứng hết. Đó là mảnh đất của startup với những yếu tố đổi mới sáng tạo (innovation) thể hiện trong sản phẩm và dịch vụ.Đang làm mentor (người hướng dẫn) tại Khu công nghệ phần mềm (ITP) thuộc ĐHQG TP.HCM, anh Thắng cho rằng lĩnh vực đang và sẽ “hot” trong thời gian tới là nông nghiệp, giáo dục và phân tích dữ liệu khách hàng.

Cụ thể, Việt Nam là nước xuất khẩu nhiều loại nông sản đứng tốp đầu thế giới (như lúa gạo, cà phê, hồ tiêu, cao su…) nhưng chất lượng nông sản còn hạn chế. Nếu áp dụng công nghệ, quy trình trồng trọt, bảo quản, vận chuyển tốt hơn, đa dạng hóa sản phẩm thì nông nghiệp VN sẽ thay đổi lớn, tạo ra giá trị cao hơn rất nhiều.

Ở lĩnh vực giáo dục đang nổi lên xu hướng xây dựng nền tảng, ứng dụng làm cầu nối giữa khách hàng có nhu cầu học và đối tượng có khả năng cung cấp dịch vụ dạy học, tiết kiệm chi phí, thời gian tìm kiếm.

Tương tự lĩnh vực ẩm thực, du lịch, việc làm, y tế cũng có thể phát triển hướng này. Trong tương lai, trí tuệ thông minh nhân tạo là một ẩn số mà con người đang khám phá. Một số nhóm khởi nghiệp tại TP Hồ Chí Minh đã xây dựng cơ bản và giới thiệu sản phẩm dựa trên nền tảng này với ngôn ngữ tiếng Việt.

Ngoài ra, quảng cáo hiện tại đang thay đổi dẫn đến sự ra đời của một số startup chuyên phân tích dữ liệu khách hàng. Thông qua các ứng dụng như mạng xã hội, game, từng cú like, share của người dùng đều được ghi nhận và lưu thành hồ sơ. Dựa trên đó, hệ thống có thể dự đoán sở thích, xu hướng tiêu dùng của mỗi người để giúp các nhãn hàng tiếp cận và đạt được khách hàng một cách tập trung và hiệu quả.

Để làm được điều đó startup cần đội ngũ xây dựng dữ liệu lớn (big data) và phân tích tâm lý khách hàng. Nhận định các ngành nghề nói chung, startup nói riêng, anh Thắng cho rằng sự khác biệt tạo nên giá trị. Xu hướng trong tương lai sẽ thiên về lao động sáng tạo. “Những bạn học về công nghệ thông tin, tài chính, thiết kế, truyền thông… đều có đất sáng tạo và giải quyết một số vấn đề trong đời sống” – anh Thắng nói.

Chọn nghề không nên quá lãng mạn

Ông Nguyễn Mạnh Dũng cũng cho rằng: “Với xu thế công nghệ hoá, tự động hoá, số hoá thì những việc liên quan đến dùng nhiều sức lao động sẽ giảm dần. Với xu thế của mobile, internet, các ngân hàng sẽ dần thành ngân hàng online, lúc đó họ sẽ không cần quá nhiều nhân sự”.

Tuy nhiên, ông Dũng nhấn mạnh: “Hãy chọn nghề theo đam mê và sở thích của mình. Người yêu nghề rồi nghề sẽ yêu người. Nhưng cũng không nên quá lãng mạn mà chọn những nghề hay công việc không thực tế.

Riêng đối với các bạn sinh viên muốn theo đuổi khởi nghiệp sau này thì nên chọn lĩnh vực công nghệ thông tin, kinh doanh và một số nghề chuyên môn như bác sĩ, y tá (lĩnh vực sẽ cần ở bất kỳ xã hội nào) hoặc kế toán, tài chính, online marketing đang là xu thế”.

Cũng theo ông Dũng, hiện nay nhu cầu về nhân lực công nghệ thông tin, đặc biệt là các kỹ sư hệ thống (system engineer) và kỹ sư phần mềm phát triển ứng dụng trên nền tảng Android, iOs, Windows đang rất nhiều.

Trong xu thế khoảng năm năm nữa, nhu cầu về kỹ sư phần mềm vẫn nhiều. Ngoài ra, nhân viên sales (trực tiếp tư vấn, thuyết phục khách hàng) và đội ngũ marketing… là những công việc mà nhiều startup đang cần và tuyển dụng quy mô lớn. Tuy nhiên, 5-10 năm nữa, mọi thứ có thể sẽ thay đổi. Dẫu vậy, các kỹ sư công nghệ thông tin cũng sẽ cần với số lượng lớn mà không sợ thất nghiệp.

Cùng điểm qua 4 ý tưởng khởi nghiệp kinh doanh của Startup Việt

Khởi nghiệp từ đồ bỏ đi

Ý tưởng xây dựng ứng dụng khớp lệnh trao đổi hàng hóa, dịch vụ trên Internet mang tên Dobody của anh Phan Bá Mạnh xuất hiện trong chuyến đi thiện nguyện.
Tham gia hỗ trợ đồng bào ở Quảng Bình vừa qua, chứng kiến cảnh bà con nơi đây thiếu đồ dùng, trong khi ở thành phố lại thừa, anh Phan Bá Mạnh muốn làm ra sản phẩm gì đó để giải quyết nhu cầu “thừa bù thiếu”.

Nhà sáng lập, CEO Phan Bá Mạnh.

Anh cùng cộng sự bắt tay xây dựng một phần mềm có chức năng kết nối những nhu cầu đổi đồ vật dành cho người thừa và người cần, sau 4 tháng, ứng dụng Dobody được vận hành thử.

Không đơn giản là làm đồ bỏ đi, sản phẩm thực chất là nền tảng khớp lệnh giữa cung cầu dựa trên nền tảng công nghệ của Google. Thông qua định vị và nhu cầu thừa thiếu của mỗi người dùng, phần mềm cung cấp cho người dùng những gợi ý tiện dùng và hiệu quả trong khớp lệnh. Phần mềm chạy trên cả trình duyệt web lẫn apps điện thoại thông minh.

Xuất phát từ việc đứng ra quyên góp hàng chục tỷ đồng của một cá nhân nổi tiếng trong đợt lũ miền Trung vừa qua, anh Mạnh còn chạy thử ứng dụng “Cứu trợ từ thiện” trên nền tảng công nghệ của Dobody. Ứng dụng này sẽ chỉ ra các vùng khó khăn trên cả nước đang thiếu những gì để nhà hảo tâm đáp ứng đúng nhu cầu của người dân địa phương đó.

Anh Mạnh đã giúp Dobody thu hút thành công dòng vốn của 3 nhà đầu tư trong và ngoài nước. Mới đây, đơn vị này hoàn tất thủ tục đăng ký mở văn phòng chi nhánh tại Singapore.

Ứng dụng lưu trữ dữ liệu y khoa của CEO 7x

Anh Trương Thanh Hoài nhận thấy trên thị trường có nhiều ứng dụng cho phép người dùng lưu trữ thông tin nhưng chưa có ứng dụng chuyên lưu trữ dữ liệu y khoa. Nhiều phần mềm hồ sơ y khoa cũng đã được triển khai tại các bệnh viện nhưng việc tham khảo chỉ dừng lại trong hệ thống bệnh viện đó. Ngoài ra, tài khoản y khoa của thành viên hoàn toàn do bệnh viện nắm giữ và quản lý.

Tháng 7/2015, anh tập hợp một vài cộng sự và bắt đầu thực hiện dự án. Đến tháng 8/2016, sau quá trình chỉnh sửa, cải thiện, hai phiên bản website mediThank cả tiếng Anh lẫn tiếng Việt chạy ổn định. Với trang web mediThank, bất kỳ ai cũng có thể khởi tạo một hồ sơ y khoa. Mọi thông tin được bảo mật ở nhiều cấp độ. Sau 3 tháng chính thức đi vào hoạt động, mediThank đã có hơn 300 tài khoản đăng ký sử dụng dịch vụ.

Ngoài hoạt động tại Việt Nam, anh Hoài kỳ vọng thu hút người dùng tại các quốc gia không sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ chính. Và tất cả trẻ em khi sinh ra đều sẽ có một mã số y khoa online cho đến suốt cuộc đời.

Ứng dụng gắn kết nhân viên để giảm tình trạng nghỉ việc

Làm việc ở nhiều công ty, chàng trai 9x Nguyễn Văn Toản nhận thấy sau một thời gian cống hiến, nhiều nhân viên công sở bắt đầu cảm thấy chán và mong muốn chuyển công ty vì cho rằng nhà quản lý và đồng nghiệp không ghi nhận nỗ lực của mình. Từng được biết đến hệ thống nội bộ “gThanks” của Google, Toản không khỏi ấn tượng khi nhân viên có thể ghi nhận, cảm ơn lẫn nhau, giúp mọi người lựa chọn cống hiến và ở lại với Google lâu hơn. Chàng trai mong muốn thương mại hóa công cụ này để mọi công ty đều có thể sử dụng.

Nguyễn Văn Toản trong một buổi thuyết trình.

Có ý tưởng, Toản và một người bạn Singapore bắt đầu lên kế hoạch nghiên cứu, xây dựng dự án Perkfec – nền tảng giúp doanh nghiệp xây dựng văn hoá ghi nhận, cảm ơn nơi công sở và thử thách nhân viên đạt mục tiêu trong công việc. Perkfec gồm 3 chức năng chính là ghi nhận, thử thách và tặng thưởng. Theo đó, mỗi khi đồng nghiệp hoàn thành xuất sắc công việc, bạn có thể gửi lời ghi nhận kèm theo điểm để khích lệ hoặc gửi lời cảm ơn kèm điểm khi nhận được sự giúp đỡ từ đồng nghiệp. Các nhân viên có thể thử thách lẫn nhau và tặng điểm khi hoàn thành mục tiêu, giúp xây dựng môi trường làm việc thi đua, gắn kết giữa các nhân viên. Ngoài ra, điểm nhân viên nhận được có thể tích lũy để đổi quà như vé xem phim, ăn uống, du lịch, áo thun, ngày nghỉ…

Chàng trai 8x lập công ty chế tạo robot

Rất vất vả để “săn” được suất học bổng thạc sĩ tại Hàn Quốc nhưng chỉ một năm sau đó, anh Trương Trọng Toại khiến không ít người bất ngờ khi quyết định nghỉ học để lập nghiệp. Chia sẻ về quyết định này, anh cho biết, theo học lĩnh vực ứng dụng công nghệ tự động hóa nhưng chương trình thạc sĩ của anh định hướng phát triển trong 50 năm tới và khó có thể áp dụng ở hiện tại. Với mong muốn phát triển hệ thống robot công nghiệp đạt hiệu quả cao, đáp ứng nhu cầu tự động hóa sản xuất hiện tại ở Việt Nam, anh về nước sáng lập công ty Robotics 3T.

Hiện Robotics 3T vẫn trong giai đoạn nghiên cứu nhưng đã cho ra mắt, phân phối trong và ngoài nước khoảng 20 sản phẩm công nghệ chất lượng cao như: card thu thập dữ liệu, máy điều khiển nhiều trục, bộ điều khiển độ cao đầu cắt plasma… với tổng doanh thu 2016 đạt khoảng 6 tỷ đồng.

Chàng trai sinh năm 1985 làm việc trong phòng nghiên cứu robot.

Trong tương lai, anh Toại mong muốn Robotics 3T có thể cạnh tranh trực tiếp với robot công nghiệp của những thương hiệu lớn thế giới, giá thành sản phẩm rẻ hơn 40-60%. Ngoài ra, chàng trai trẻ cũng kỳ vọng nâng tỷ lệ nội địa hóa sản xuất robot lên khoảng 85% để hạn chế nhập khẩu linh kiện từ nước ngoài, giúp doanh nghiệp tiết kiệm các khoản chi phí như vận chuyển, lắp đặt, thuê chuyên gia bảo trì…

HL (Tổng hợp)

Tags