Những điều cần biết khi khởi nghiệp

Tài năng trẻ

Mạng lưới Tài năng trẻ Việt Nam toàn cầu

Thứ sáu, 22/11/2019

Hai từ khởi nghiệp đã trở nên quá quen thuộc với nhiều bạn trẻ, thế nhưng khi bắt đầu vào con đường khởi nghiệp lại vấp phải nhiều sai lầm rất đáng tiếc, dẫn đến những 'trận chiến' tốn quá nhiều thời gian, tiền bạc và cả tuổi trẻ.

Những sai lầm khi khởi nghiệp

Bạn trẻ giới thiệu về mô hình khởi nghiệp tại Tuần lễ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp TP.HCM 2019. Ảnh: Nữ Vương

Trong hội thảo “Người trẻ khởi nghiệp” nằm trong chuỗi sự kiện của Tuần lễ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp TP.HCM diễn ra ngày 19.10, nhiều diễn giả đã giúp người trẻ tháo gỡ những sai lầm đang vấp phải
.
Độ tuổi trải nghiệm rất quan trọng

Mở đầu bằng câu chuyện khởi nghiệp thất bại rất đau đớn của mình, chị Nguyễn Thị Ngọc Tuyết, sáng lập và điều hành Công ty đông trùng hạ thảo Hector, nhìn nhận: “Rất nhiều bạn bảo tốt nghiệp xong là khởi nghiệp, rồi các bạn bán cái gì? Mình luôn tự tin là từ năm lớp 1 đã biết bán hàng ngoài chợ và tự tin chắc chắn bản thân rất giỏi bán hàng. Nhưng sai lầm là quá yêu sản phẩm, quá thích ý tưởng của mình và tưởng đâu là cả xã hội đều thích và chào đón ý tưởng đó…”, chị Tuyết nhớ lại.

Chị Tuyết khuyên sau khi ra trường nên trải nghiệm một thời gian để học được những bài học quý giá trước khi khởi nghiệp. “Khi chúng ta khởi nghiệp thì luôn mơ ước đến câu chuyện có được tập đoàn ngàn tỉ. Nhưng các bạn đã từng làm cho doanh nghiệp nào ngàn tỉ chưa? Có biết đội ngũ của tập đoàn ngàn tỉ đó như thế nào? Phải ở trong ruột của nó mới biết được và học theo để xây dựng”, chị Tuyết nói.

Nhắc đến câu chuyện độ tuổi khởi nghiệp, anh Tạ Xuân Hiển, sáng lập và điều hành Joolux, nhìn nhận: “Mình khởi nghiệp lúc 33 tuổi, nhìn lại thấy tiếc cho thời gian sinh viên chỉ biết học. Thực tế có rất nhiều doanh nghiệp đã thành công khi khởi nghiệp từ sinh viên nên nếu nói về độ tuổi phù hợp thì không thể nói chắc được, nhưng mình nghĩ là độ tuổi trải nghiệm phù hợp để khởi nghiệp thì đúng hơn”.

Anh Hiển cho rằng khởi nghiệp từ ghế nhà trường cũng là quá trình để trải nghiệm. Có thể chúng ta thất bại nhưng những dự án tiếp theo sẽ có kinh nghiệm để cơ hội thành công cao hơn.

Đồng quan điểm, chị Trương Lý Hoàng Phi, Tổng giám đốc VinTech City, cho rằng không nên nói quá nhiều về độ tuổi, nhưng việc tham gia vào môi trường khởi nghiệp thì nên sớm. “Việc tham gia có nghĩa là có thể vào bất kỳ doanh nghiệp khởi nghiệp nào, có thể trải nghiệm từ ghế nhà trường cách thức để bắt đầu một mô hình kinh doanh, cách thức để thuyết trình trước nhà đầu tư… Tức là bất kỳ cơ hội nào để được trải nghiệm môi trường khởi nghiệp thì nên tham gia càng sớm càng tốt, nếu bạn có ý muốn khởi nghiệp”, chị Phi khuyên.

Phải tìm ông đỡ, bà đỡ

Với anh Lê Đăng Khoa (“cá mập” của chương trình Thương vụ bạc tỉ, Chủ tịch HĐQT LeGroup Venture), câu chuyện khởi nghiệp thất bại đầu tiên đã khiến anh có tư duy khởi nghiệp phải cần rất nhiều kinh nghiệm. “Đến bây giờ mình nhận thấy nếu muốn khởi nghiệp thì điều quan trọng không phải là độ tuổi nào, mà bạn biết mình là ai, thiếu gì và tìm ai để lắp vào mảng thiếu đó. Chính vì thế, khi đã tạo được sản phẩm khác biệt, hãy đi tìm bà đỡ hoặc ông đỡ để bù khuyết những mảnh ghép rất lớn của công ty”, anh Khoa khuyên.

Đào Trung Trí Dũng, sinh viên Trường ĐH Tài chính - Marketing TP.HCM, thắc mắc: “Làm thế nào để em có thể tìm được một người mentor (đỡ đầu, cố vấn) và tiếp cận được với họ?”. Theo anh Khoa, cách nhanh nhất để tìm được người đỡ đầu là hãy làm cho mình tỏa sáng: “Trước đây, tôi chưa bao giờ muốn trở thành ông chủ mà lại muốn trở thành người làm công giỏi nhất. Người làm công giỏi nhất là người mà ai cũng muốn có mình về đội của họ, nên nếu mình tỏa sáng thì tự động sẽ có người tìm đến”.

Nhắc đến những sai lầm rất lớn của bạn trẻ khởi nghiệp, anh Khoa cho rằng các bạn luôn nghĩ phần của mình là lớn nhất của công ty nên khi đi gặp nhà đầu tư, các bạn đưa ra 10 - 20% cổ phần mà giống như bố thí. Theo anh Khoa, bạn trẻ phải hiểu giá trị lớn nhất của một công ty là sự sinh tồn và làm sao trong thời gian ngắn nhất có thể thu được lợi nhuận, xây dựng được thương hiệu bền vững… Phải chủ động gặp nhà đầu tư để họ làm chuyện đó giúp bạn, và thậm chí năn nỉ họ vào công ty của mình.

“100% của công ty phá sản là 0 đồng, là âm tiền. Và chúng ta phải ý thức được chỉ cần 30% của một công ty triệu đô thì đó là một câu chuyện rất khác. Nếu chúng ta có một công ty mà mỗi tháng lợi nhuận vài trăm triệu đồng là câu chuyện rất khác so với việc chỉ có một sản phẩm sáng tạo và suốt ngày đi kêu gọi hết nơi này đến nơi khác chỉ để kiếm tiền sinh tồn thêm vài tháng...”, anh Khoa đặc biệt nhấn mạnh.

Theo chị Phi, nhiều bạn trẻ sợ ý tưởng dễ bị đánh cắp nên không bao giờ mang ý tưởng ra để nói với người khác, nhưng đó là một sai lầm. “Thực ra ý tưởng là cái nên cho không, vì những điều bạn thực thi mới là thứ quyết định. Khi có ý tưởng khởi nghiệp nào đó, hãy nói với nhiều người càng tốt, vì chính họ sẽ phản hồi cho bạn biết ý tưởng đó có khả thi và đã có ai từng làm hay chưa”, chị Phi chia sẻ.

Làm gì để hạnh phúc khi khởi nghiệp ?

Làm sao để hạnh phúc khi khởi nghiệp, đồng thời lan tỏa hạnh phúc cho gia đình, xã hội, những trăn trở ấy đã được các nhà lãnh đạo nữ lý giải trong diễn đàn 'Đường tới thành công: Phụ nữ khởi nghiệp và kinh doanh trong kỷ nguyên số' do WISE tổ chức hôm 12.12 tại TP.HCM.

Bà Nguyễn Phi Vân (bìa trái), chị Lâm Thúy Hà (thứ 3 từ phải qua) tại sự kiện. Ảnh: Thúy Hằng

Chỉ hạnh phúc khi là chính mình

Bà Nguyễn Phi Vân, nữ chủ tịch của Retail & Franchise Asia, chia sẻ sau hơn 20 năm làm việc trong môi trường quốc tế, dịch chuyển giữa nhiều quốc gia, bà tích lũy được 3 bài học.

Thứ nhất, mỗi phụ nữ hãy hỏi mình, hạnh phúc đích thực mình cần là gì. Mỗi người có một định nghĩa riêng. Người thấy lấy chồng năm 22 tuổi, chăm sóc chồng con là hạnh phúc. Người nói nhiều tiền mới vui. Nếu bạn khởi nghiệp và thấy hạnh phúc, an vui thì hãy dũng cảm theo đuổi nó tới cùng. Chứ không phải bạn khởi nghiệp vì thấy ai cũng làm, nên mình làm theo.

Thứ hai, phụ nữ VN khi khởi nghiệp có thói quen luôn cảm thấy mình có lỗi, không nghĩ cho cha mẹ, anh em, chồng con và bản thân. Nhưng, mỗi phụ nữ nên hỏi chính mình, mình sinh ra đâu phải để làm nô lệ cho ai? Bạn sẽ chỉ thành công khi bạn là chính mình, được làm cái bạn thích. Một người hạnh phúc rồi thì mới lan tỏa hạnh phúc cho người khác.

Thứ ba, từ trước tới nay, xã hội VN hay nhìn nhận phụ nữ cần chăm lo cho gia đình nhiều hơn, nhưng ngoài kia, rất nhiều phụ nữ đang đóng góp rất nhiều điều cho xã hội. Như vậy, khi bạn khởi nghiệp, thành công, bạn không chỉ mang lại lợi ích cho bản thân, gia đình, mà còn có thể tác động tích cực đến cho xã hội.

Nữ chủ tịch của Retail & Franchise Asia cũng cho rằng, bí quyết để phụ nữ thành công là đừng ngại chủ động học hỏi mỗi ngày, thay vì ngồi đó phàn nàn tại sao tôi không nhận được sự hỗ trợ từ ai, thì hãy học từ những nguồn khác nhau, từ đồng nghiệp trẻ hay thậm chí các con của mình để cập nhật những xu thế mới nhất từ xã hội.

Chị Lâm Thúy Hà, đồng sáng lập Triip.me (giúp du khách khám phá vùng đất cùng sự hướng dẫn của người bản địa), cho hay đến nay công ty đã phủ sóng tại 100 quốc gia và 655 thành phố, tuy nhiên 5 năm trước khi mới ra đời cũng gặp muôn vàn khó khăn.

“Mục tiêu của tôi ngày đó là làm sao phải kiếm được thật nhiều tiền để mua lại căn nhà cho các con ở. Nhưng càng làm nhiều, càng stress, không khí gia đình ngột ngạt. Sau này, tôi nghiệm ra, mình càng theo đuổi tiền thì tiền tới rất nhiều, nhưng đồng thời sự căng thẳng càng lớn, chúng ta càng đánh mất nhiều giá trị, nhất là phụ nữ có con nhỏ. Chúng tôi thay đổi mục tiêu, thông điệp kinh doanh cũng đổi thay. Khi tất cả mọi người đều hạnh phúc, từ nhân viên tới lãnh đạo, khi mọi người cùng chia sẻ sự hạnh phúc và năng lượng tích cực thì tức khắc sẽ lan tỏa được nhiều giá trị tốt đẹp, thành công cũng sẽ tìm đến”, chị Lâm Thúy Hà nói.

Tận dụng công nghệ số

Nhiều người đặt câu hỏi với các nhà lãnh đạo nữ, làm sao có thể phân bố thời gian hợp lý cho khối lượng công việc lớn, chăm sóc gia đình, con cái và có thời gian cho bản thân, bà Nguyễn Phi Vân cho hay, hãy đặt câu hỏi mình làm việc này có mục đích gì, một ngày hãy nhắm tới mục tiêu của mình và tập trung cho nó, những cái khác bỏ qua. “Đừng cho rằng thấy mình nghe điện thoại liên tục, có lịch họp liên miên, lịch trả lời email liên tục thì mừng vì thấy mình quan trọng, đó là sai lầm. Tôi cũng từng sai lầm vì mình không biết nên ưu tiên cái nào, rốt cuộc mất thời gian vô ích”.

Theo các nữ lãnh đạo các doanh nghiệp, trong kỷ nguyên số, hãy biết tận dụng mạng xã hội, trong đó có Facebook, Zalo, Instagram... để quảng bá cho thương hiệu của chính mình.

Chị Trần Thanh Huyền, nhà sáng lập thương hiệu nước ép True Juice cho biết các kênh như Facebook, Zalo đã hỗ trợ chị rất nhiều cho sự thành công của doanh nghiệp, khi mà thời gian chị từ bỏ công việc ổn định tại một công ty để bắt đầu khởi nghiệp riêng gặp nhiều khó khăn.

Chị Lâm Thúy Hà cho hay khi khai thác tour đến Bhutan lúc nơi này chưa nhiều người biết tới, công ty start-up của chị đã phải chi hơn 10.000 USD để quảng cáo trên Facebook, trong khi doanh thu cho một chuyến bay thẳng từ VN tới Bhutan có thể thu được là 250.000 - 300.000 USD. Bên cạnh những video ấn tượng về mỗi vùng đất, Triip.me cũng gây ấn tượng riêng bằng cách kể chuyện khác biệt.

Hoàng Ngọc tổng hợp (Theo Thanh niên)

Tags